"William Delbert Gann – Ông chủ thị trường"

Chúng ta sẽ chẳng bao giờ biết thực sự rằng William Delbert Gann có kiếm được số tiền 50 triệu Đô la trong nửa đầu thế kỷ trước hay không. Nhưng chúng ta có thể chắc rằng ông ta đã là một ông chủ thực sự của thị trường, người mà những khám phá cũng như các quy luật giao dịch của ông vẫn được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới – sau hơn nửa thế kỷ tính từ ngày ông qua đời.

W.D. Gann sinh ngày 6 tháng 6 năm 1878 tại in thị trấn Lufkin, tiểu bang Texas. Cha ông ta, ông Samuel Houston Gann, là một thầy giáo có nghề tay trái là kinh doanh gia súc và ngựa. Cha ông ta cũng sở hữu một câu lạc bộ bi-a.
Mẹ của Gann, bà Susan Rebecca Gann, dành gần hết thời gian để nuôi dưỡng Gann và các anh chị em của ông ta. Bà đã dạy cậu bé William cách đọc Kinh thánh – cuốn sách mà đã có ảnh hưởng lớn đến cách ông ta nghĩ về bản chất tự nhiên của thị trường.

Gia đình Gann là một gia đình nghèo. Samuel, Susan và tám đứa bé sống trong một ngôi nhà nhỏ, và cậu bé Gann phải đi bộ hơn 7 dặm mỗi ngày tới trường, trong 3 năm liền. Gann không học trung học.

Năm 1894, William D. Gann, vào độ tuổi 16, đã ít nhiều được phép tự quyết định cho cuộc sống của bản thân, đã bỏ học và tìm bắt đầu việc làm. Gann gia nhập đội ngũ bán hàng rong, kinh doanh báo, thực phẩm và các loại vật dụng cá nhân khác trên các chuyến tàu khứ hồi từ thị trấn Texarkana đến thị trấn Tyler, tiểu bang Texas. Ông ta cũng đã làm việc tại các nhà kho bông nguyên liệu.

Năm 1901, khi đang làm việc cho một văn phòng môi giới ở thị trấn Texarkana, Gann cưới người vợ đầu tiên, cô Rena May Smith.

Năm 1902, Nora – cô con gái đầu tiên ra đời. Năm này cũng là năm mà Gann thực hiện giao dịch đầu tiên của mình ở thị trường bông nguyên liệu.

Năm 1903 Gann chuyển đến New York. Năm đấy ông ta mới 25 tuổi.

Năm 1905, Macie Burnie – cô con gái thứ hai ra đời. Ngày 12 tháng 09 năm 1905, một bài viết phát hành tại thị trấn Texarkanian, đăng tải nhận định của Gann về giá cả bông nguyên liệu.

Năm 1906 Gann làm việc như là một nhà môi giới ở thành phố Oklahoma.

Năm 1907 Gann kiếm được khoản tiền rất lớn do tiên đoán được sự hoảng loạn của thị trường chứng khoán và sự sụt giảm của thị trường hàng hóa.

Năm 1908, ở độ tuổi mới 30, Gann ly dị Rena và cưới người vợ thứ hai mới chỉ 19 tuổi, cô Sadie Hannify. Gann dành được quyền nuôi dưỡng hai cô con gái nhỏ của người vợ đầu, và chuyển họ đến sống cùng ông ở New York.

Cũng trong năm này, ông đã khám phá ra được nguyên lý “Master Time Factor”. Ông ta tiến hành các giao dịch của mình với hai tài khoản cùng lúc. Tài khoản thứ nhất ông ta mở với số tiền là 300 Đô la, và ông kiếm được khoản lợi nhuận lên đến 25 ngàn Đô la trong khoảng thời gian ba tháng. Tài khoản thứ hai được bắt đầu với số tiền là 130 Đô la, và ông cũng kiếm được khoản lợi nhuận là 12 ngàn Đô la chỉ trong 30 ngày.

Năm 1909 Gann và người vợ thứ hai đã có đứa con chung đầu tiên, lại là một bé gái có tên là Velma. Lúc này Gann đã giành được sự tôn trọng của giới kinh doanh phố Wall như là một nhà kinh doanh có tài năng phi thường.

Ông Richard Wykoff, chủ bút của chuyên san “Ticker and Investment Digest” và là một trong những tác giả được kính trọng nhất của mọi thời đại trong giới báo chí chuyên viết về thị trường chứng khoán, đã có một bài viết về khám phá của Gann cũng như khả năng kinh doanh phi thường của ông. Bài viết này có tên khá dài “William D. Gann. Nhà kinh doanh với những kiến thức và khả năng của riêng mình đã đưa ông ta vào hàng ngũ ưu tú nhất. Sự tiên đoán xuất sắc và thành tích kinh doanh”.

Để kiểm chứng thành tích kinh doanh của Gann, một nhà quan sát độc lập đã tiến hành theo dõi các giao dịch do Gann thực hiện vào tháng Mười cùng năm, và ghi nhận:

“Trong tháng 10 năm 1909, trong vòng 25 ngày giao dịch, Ông Gann đã thực hiện, trước sự có mặt của 4 đại diện của chúng tôi, tổng cộng 286 giao dịch với nhiều loại cổ phiếu khác nhau, cả ở thị trường dài hạn và ngắn hạn. 264 giao dịch trong số này đem lại cho ông lợi nhuận, và 22 giao dịch thua lỗ. Số vốn ban đầu đưa vào kinh doanh đã tăng lên gấp 10 lần, và do vậy khi kết thúc vào cuối tháng, ông đã tạo ra tỷ lệ lợi nhuận là 1.000%.”

“Chúng tôi đã được chứng kiến ông ta trong vòng một ngày thực hiện 16 giao dịch thành công cho cùng một loại cổ phiếu, trong đó 8 giao dịch tại đỉnh điểm giá và 8 giao dịch theo đúng xu hướng của thị trường. Kết quả giao dịch này được chúng tôi kiểm chứng tuyệt đối. Những kỳ công như thế này, kết hợp với những gì Gann đã thực hiện trước đây, quả thực là chưa từng có trong lịch sử của phố Wall”— Chuyên san “Ticker and Investment Digest”, tập 5, số 2, tháng 12 năm 1909, trang 54.

Gann được công nhận là đã kiếm được khoảng một nửa triệu Đô la từ quá trình kinh doanh của ông ta trong vài năm về trước. Đại diện của chuyên san “Ticker and Investment Digest” có thể xác nhận sự thành công của Gann với tư cách là một nhà kinh doanh cổ phiếu.

“Tôi đã chứng kiến ông ta dùng số tiền chỉ là 130 Đô la, và trong vòng ít hơn một tháng biến nó thành khoản tiền hơn 12 ngàn Đô la. Ông ta có thể làm đồng tiền sinh lợi nhanh hơn bất kỳ ai tôi đã từng biết." – Chuyên san Ticker and Investment Digest, tập 5, số 2, tháng 12 năm 1909, trang 54.

Năm 1910 Gann viết cuốn sách đầu tiên của mình, “Speculation a Profitable Profession”. Ông ta cũng thực hiện các bản tin như “The Busy Man's News” và sau này là serie nổi tiếng “Supply and Demand Letter”.

Đầu năm 1914 Gann đã tiên đoán về Thế Chiến thứ I và sự hoảng loạn của thị trường chứng khoán.

Năm 1915 John L. Gann – cậu con trai đầu tiên của ông ra đời.

Tháng 3 năm 1918 Gann tiên đoán chính xác sự chấm dứt của Thế Chiến I và sự thoái vị của Hoàng đế nước Đức. Sự tiên đoán của ông được công nhận bởi nhiều tờ báo có uy tín, bao gồm cả tờ New York Times.

Năm 1919 ông ta bắt đầu làm việc độc lập. Ông phát hành bản tin của mình, “Supply and Demand Letter”, bao gồm các dự báo thường niên của ông về thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa.

Năm 1923 Gann viết cuốn sách “Truth of the Stock Tape”. Cuốn sách này đã được công chúng hoan nghênh rộng rãi như là một cuốn sách tốt nhất từng viết về thị trường chứng khoán.

Trong khoảng thời gian 60 ngày, Gann kiếm được hơn 30 ngàn Đô la từ giao dịch bông nguyên liệu, với số vốn bỏ vào đầu tư ít hơn 1 ngàn Đô la.

Năm 1927 Gann viết cuốn tiểu thuyết “Tunnel Thru the Air”. Gann viết cuốn sách này như là bản liệt kê các khám phá của chính ông. Các khám phá này được “giấu” trong nội dung cuốn sách. Trong nhiều năm sau đó, rất nhiều nhà kinh doanh đã cố suy ra những bí mật của cuốn sách này, nhưng chỉ ít người trong số họ thực sự thành công.

Trong cuốn "Tunnel Thru the Air” Gann đã tiên đoán về Thế Chiến II, đặc biệt là sự kiện nước Mỹ bị tấn công bởi người Nhật. Cuốn sách được phát hành bởi công ty phát hành Financial Guardian.

Cuốn sách mới nhất này của Gann miêu tả cuộc chiến sắp xảy ra, nó cho người đọc biết về các chu kỳ và quy luật được tìm thấy trong Kinh thánh nhằm dự đoán tương lai của các quốc gia cũng như thị trường chứng khoán và thị trường hàng hóa. Các dự đoán đến tận năm 1932, ám chỉ đến các vận động sắp tới của thị trường chứng khoán, bông và ngũ cốc. Một câu chuyện với sự quyến rũ, sự kỳ bí và những kiến thức khoa học hòa lẫn vào nhau đã làm cho cuốn sách này thực sự phổ biến cũng như trở thành cẩm nang cho mọi người ở nhiều lứa tuổi.

Năm 1928 Gann dự báo thành công đỉnh cao phát triển của thị trường chứng khoán vào ngày 3 tháng 9 năm 1929, và cũng dự đoán sự khủng hoảng tồi tệ nhất trong lịch sử sẽ theo diễn ra ngay sau đó.

Năm 1930 Gann viết cuốn sách “Wall Street Stock Selector”. Trong cuốn sách này ông mô tả tình hình thị trường từ năm 1931 đến năm 1933. Trong năm này ông cũng trở thành thành viên của Sở giao dịch Cao su New York và Sở giao dịch Bông New Orleans.

Năm 1932 Gann khuyên các khách hàng của mình mua cổ phiếu khi giá xuống thấp nhất trong thời kỳ của Đại Suy thoái.

Năm 1936 Gann viết cuốn sách “New Stock Trend Detector”, và đặt sản xuất chiếc máy bay riêng bằng kim loại được đặt tên là Ngôi Sao Bạc. Ông ta là cá nhân đầu tiên ở nước Mỹ sở hữu một chiếc máy bay bằng kim loại. Trong nhiều năm sau đó, ông mua nhiều máy bay cho riêng mình. Viên phi công Elinor Smith phục vụ ông trong 19 năm liền. Gann cũng mua nhiều bất động sản và du thuyền cao tốc.


Năm 1937 Gann viết cuốn sách “How to Make Profits Trading in Puts and Calls”. Ông ly dị người vợ thứ hai Sadie trong năm này.

Năm 1940 Gann viết cuốn sách “Face Facts America”. Trong cuốn sách ông giải thích lý do người Đức thất trận trong Thế Chiến II và lý do tại sao nước Mỹ không nên tham chiến. Ông cũng chỉ ra các vấn đề chính mà chính quyền Mỹ đang gặp phải với chính sách “New Deal”, và các hậu quả của chính sách này.

Năm 1941, Gann trở thành hội viên của Hội đồng Thương mại Chicago danh giá. Ông vận động mạnh mẽ để chống lại Rooseveldt và chính sách “New Deal”. Đây cũng là thời điểm mà chính quyền Mỹ có được khoản ngân sách lớn nhất từ trước cho đến lúc này, và công ty Ford Motor phải tạm ngừng sản xuất trong vòng 1 năm do sự suy giảm nghiêm trọng của nhu cầu.

Cũng trong năm này, Gann viết cuốn sách “How to Make Profits in Commodities”. Cuốn sách này được ghi tác giả là Gann và con trai ông trong lần xuất bản đầu tiên.

Năm 1942 bà Sadie, người vợ thứ hai của Gann qua đời ở tuổi 53.

Năm 1944 ông cưới người vợ thứ ba tên Londi, trẻ hơn ông 30 tuổi. Gann đối xử với bà này như với một nữ hoàng trong sự phản đối cực lực của các con ông. Gann sau đó đã chuyển đến khu vực có khí hậu ấm áp hơn vùng Miami, tiểu bang Florida, nơi mà ông tiếp tục kinh doanh và đầu tư vào bất động sản cũng như tiếp tục dạy các học trò của mình.

Năm 1948 Gann bán công ty của mình cho Joseph Lederer là người ở thành phố St. Louis, tiểu bang Missouri.

Năm 1949 Gann viết cuốn sách “45 Years in Wall Street”. Cộng đồng Mark Twain Quốc tế đã tặng cho Gann tư cách thành viên danh dự cho giá trị mà cuốn sách này đem lại.

Năm 1950 Gann viết cuốn “The Magic Word”. Đây là đóng góp của ông trong lĩnh vực thần giáo.

Ngày 23 tháng Năm năm 1951 Gann cùng với Ed. Lambert thành lập công ty xuất bản Lambert-Gann. Lambert rất nổi tiếng trong việc thiết kế hệ thống đường cao tốc ở Miami.

Gann cập nhật và tái bản cuốn “How to Make Profits in Commodities”, bỏ tên và ảnh của con trai mình trong cuốn sách ra. Lần tái bản năm 1951 của cuốn sách là một thành công lớn. Gann ở độ tuổi 73 của mình vẫn có thể đòi hỏi khoản phí 500 Đô la để có được sự tư vấn của ông trong một ngày.

Ông bán công ty W.D. Gann Research, Inc. cho C.C. Loosely ở New York.

Năm 1954, ở độ tuổi 76, ông mua một du thuyền cao tốc mà ông đặt tên là “The Coffee Bean”, sử dụng những khoản lợi nhuận có được từ thành công trong kinh doanh hàng hóa của mình. with the profits of a very successful commodity trade. Các khám phá và bí mật trong kinh doanh của mình được Gann viết thành cuốn “Great Master Course” và bán với giá 5 ngàn Đô la, tương đương thời giá của một căn nhà trung bình vào năm 1954.

Gann trải qua một cơn đau tim, và ngay sau khi hồi phục ông lại phát hiện ra bị ung thư da dày.

Năm 1955 Gann trở về từ Cuba, nơi mà ông thường xuyên lưu tới để mua xổ số cũng như cá cược trong các trận đua ngựa. Ông khi đó đang bệnh nặng và cảm thấy rất yếu.

Con trai của ông mang ông từ Florida đến New York, và đưa ông vào bệnh viện của Hội giám lý ở khu Brooklyn.


W.D. Gann mất lúc 3:20 chiều ngày 18 tháng Sáu năm 1955, thọ 77 tuổi.

Con của Gann đã thu xếp để ông được chôn cùng với người vợ thứ hai của mình, bà Sadie, trong khu vực Hội tam điểm tại nghĩa trang Greenwood ở Brooklyn, trên một ngọn đồi nhìn xuống đường chân trời của Manhattan và phố Wall mà ông yêu quý.

Đóng góp của W.D. Gann trong lĩnh vực phân tích kỹ thuật

Gann là nhà tiên phong trong lĩnh vực phân tích kỹ thuật. Nhận ra rằng sự chăm chỉ làm việc là nhân tố chính cho sự thành công, Gann miệt mài nghiên cứu cả ngày lẫn đêm trong vòng chín tháng tại Thư viện Astor ở New York và ở Bảo tàng nước Anh. Ông nghiên cứu các dữ liệu về chứng khoán từ năm 1820 trở về sau và dữ liệu về lúa mì trước đó hàng trăm năm. Ông cũng đi Ấn độ và Ai Cập để nghiên cứu thị trường và học hỏi cách thức giao dịch.

Một số người cho rằng lý thuyết của Gann dựa vào các khám phá riêng biệt. Điều này không đúng. Gann tin rằng những biến số của phân tích kỹ thuật (giá, phạm vi và thời gian) có thể phân tích với cùng một phương pháp. Các ký hiệu của ông, một vòng tròn với một hình vuông và một hình tam giác phía trong, là tổng kết kỹ thuật phân tích của ông.

Gann khám phá ra rằng mức giá hỗ trợ và mức giá kháng cự có thể tính toán được bằng cách lấy giá cao nhất của thị trường, và lấy giá này chia cho 4 hoặc chia cho 3 – nói theo cách khác, thành bốn phần hoặc ba phần. Hình vuông và hình tam giác trong vòng tròn ký hiệu của Gann minh họa cho khái niệm này. Những mức giá kháng cự tiếp theo có thể được tính toán bởi cách thực hiện tương tự với các phạm vi và các mốc thời gian khác nhau.

Gann cũng có những khám phá quan trọng về chu kỳ thời gian, bao gồm nguyên lý “Master Time Factor” rất nổi tiếng của ông. Ông đã nghiên cứu các chu kỳ chính như chu kỳ 10 năm, 20 năm, 30 năm, 40 năm, 50 năm, 60 năm, 80 năm và 100 năm, và đã quan sát những biến động của thị trường trong quá khứ lập lại trong tương lai. Ví dụ, ông gọi năm thứ 5 của mỗi thập niên là “năm của sự thăng thiên”. Năm thứ 5 nào trong mỗi thập kỷ đều là những năm mà thị trường tăng giá (bull market), cho cả chỉ số “All Ordinaries Index” và chỉ số “Dow Jones Industrial Average”, từ năm 1905 đến tận năm 1995.

Gann khám phá ra rằng các thị trường thì đạt đến đỉnh hoặc xuống đến đáy trong các mùa của năm (các điểm đông chí, hạ chí, thu phân và xuân phân trong thiên văn học), và cũng tuân theo lịch sử tăng hoặc giảm trước đó.

Ông ta dạy các học trò của mình cách quan sát các đỉnh và đáy của thị trường trong mỗi 30 ngày hoặc độ góc. Một lần nữa, ký hiệu về ngưỡng kháng cự của Gann, chỉ cho chúng ta thấy chu kỳ 90 ngày, 180 ngày, 270 ngày và 360 ngày và độ góc tính toán (hình vuông) và chu kỳ 120 ngày và 240 ngày và độ góc tính toán (hình tam giác) có thể dự đoán được các đỉnh và đáy quan trọng.


Gann đặc biệt lưu tâm đến các chu kỳ 144 và 360, và ảnh hưởng của các tỷ lệ ¼ và ¼ đối với các chu kỳ này của ông.


Gann là nhà phân tích đầu tiên tìm hiểu và khám phá được tương quan giữa thời gian và giá. Thực tế, ông thường kết luận: “khi thời gian và giá trùng khớp với nhau, sự thay đổi là sắp xảy đến”.


Gann cũng thường xuyên ghi nhận công trạng trong việc phát minh ra những đồ thị hình quạt. Ông không phát minh ra chúng, nhưng ông đã phổ biến chúng và sử dụng chúng như là các yếu tố cơ bản của hệ thống giao dịch của ông – một hệ thống cực kỳ hiệu quả dùng để giao dịch trong thị trường có các xu thế tăng hoặc giảm mạnh.

Gann cũng có nhiều khám phá khác – phần nào bí truyền. Những khám phá này bao gồm Hình vuông của Số chín và các tính toán tăng giảm liên tục như Hình vuông của Số bốn, Đồ thị 360 độ và Đồ thị Sáu cạnh. Các tính toán này đôi khi được sử dụng để dự báo sự liên tục của đáy và đỉnh theo cách thức nhằm gây ấn tượng – nhưng không được rộng rãi ứng dụng!


Những gì còn lại của Gann

Chúng ta sẽ chẳng bao giờ biết thực sự rằng William Delbert Gann có kiếm được số tiền 50 triệu Đô la trong nửa đầu thế kỷ trước hay không. Nhưng chúng ta có thể chắc rằng ông ta đã là một ông chủ thực sự của thị trường, người mà những khám phá cũng như các quy luật giao dịch của ông vẫn được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới – sau hơn nửa thế kỷ tính từ ngày ông qua đời.

Dacid Ricardo: Đầu cơ để làm cách mạng

Bất cứ ai nghiên cứu kinh tế học đều không thể không biết đến David Ricardo. Thế nhưng, không phải ai cũng biết ông đã từng là một nhà đầu cơ chứng khoán xuất chúng.

Cùng với Adam Smith, David Ricardo được coi là một trong hai nhà kinh tế học kinh điển vĩ đại nhất ở thời trước Karl Marx. Nếu như Adam Smith đã phát hiện ra được “bàn tay vô hình của thị trường” thì David Ricardo lần đầu tiên đưa ra khái niệm “lợi thế so sánh về chi phí”, xây dựng nên “mô hình ngoại thương” và trường phái “chủ nghĩa tiền tệ” cũng như đặt nền móng lý thuyết cần thiết cho tự do hóa mậu dịch trong khuôn khổ quốc gia cũng như trên bình diện toàn cầu. Sự nổi tiếng của Ricardo trên lĩnh vực nghiên cứu chính trị kinh tế học và kinh tế đã làm lu mờ một thực tế là, trước khi sáng tạo ra những tác phẩm để đời như vậy ông đã đến với đầu cơ chứng khoán khi mới 14 tuổi. Chỉ 11 năm sau ông đã là một nhà đầu cơ chứng khoán rất thành công, trở thành một trong những người giàu có nhất ở nước Anh đương thời và không cần phải tiếp tục đầu cơ nữa. Sự tiếp xúc với chính trị kinh tế học và thức dậy niềm đam mê nghiên cứu chỉ là tình cờ đối với Ricardo, nhưng nếu không giàu có nhờ đầu cơ thì Ricardo đâu có được thời gian và tâm trí cần phải có để làm nên cuộc cách mạng trong chính trị kinh tế học thời ấy. Suốt cuộc đời mình, David Ricardo gần như không theo học bất kỳ trường lớp chính quy nào.

Dòng họ Ricardo có gốc do thái ở Bồ Đào Nha. Vào thế kỷ 17 họ di tản sang Italia, Hà Lan và rồi trụ lại ở Anh. Bố ông kinh doanh chứng khoán rất thành đạt ở Amsterdam và từ năm 1760 ở London. David Ricardo sinh ngày 19 - 4 - 1772 và được cha dẫn dắt vào thế giới buôn bán chứng khoán ngay từ khi mới 14 tuổi. Tuy là con thứ 3 trong tổng số 17 anh em, nhưng nhờ vào năng khiếu kinh doanh bẩm sinh mà chỉ vài năm sau David Ricardo đã được giao trọng trách quản lý toàn bộ công ty của gia đình. Nếu như việc tiếp cận với chứng khoán ngay từ khi còn nhỏ là bước ngoặt quyết định đối với cuộc đời Ricardo thì việc đoạn tình với cả tứ thân phụ mẫu vào năm 1793 là bước ngoặt quyết định thứ hai của ông. Anh chàng David 21 tuổi chấp nhận bị bố mẹ đẻ đuổi ra khỏi nhà, đoạn tuyệt tình cha con, và chấp nhận cả sự ghẻ lạnh của bố mẹ vợ tương lai chỉ để có thể kết hôn được với người mình yêu. Không được học hành và với hai bàn tay trắng, Ricardo chỉ có năng khiếu và kinh nghiệm 7 năm kinh doanh chứng khoán. Vì thế, sự lựa chọn duy nhất và cũng là thông minh nhất của ông là thành lập công ty chứng khoán riêng.

Thời đó, trên sàn giao dịch chứng khoán London có hai loại hình kinh doanh chứng khoán: loại buôn bán chứng khoán theo yêu cầu và ủy thác của khách hàng (stock broker) và loại tự doanh (stock jobber). Ngày ấy, buôn bán cổ phiếu bị luật pháp nước Anh hạn chế nghiêm ngặt cho nên đa phần chứng khoán được giao dịch trên thị trường chứng khoán là trái phiếu chính phủ.

Ngày nay, các nhà nghiên cứu có thể lý giải thành công của David Ricardo trong đầu cơ chứng khoán ở Anh với 3 nguyên nhân sau.

Thứ nhất, nhân tố con người. Ricardo hoặc phải có năng khiếu bẩm sinh trong kinh doanh chứng khoán hoặc đã gặp rất nhiều may mắn trong kinh doanh hoặc đã trưởng thành vượt bậc trong 7 năm hành nghề cùng với cha mình. Một trong những nhận xét rất tinh tế của Ricardo từ quá trình theo dõi diễn biến thị trường và nghiên cứu tâm lý khách hàng là ông nhận thấy con người thường đánh giá quá cao ý nghĩa và tác động của những sự kiện, vụ việc ngắn hạn. Cho nên trong các quyết định đầu tư hay đầu cơ của mình, Ricardo luôn để ý tới những tác động lâu dài của các sự kiện chính trị, kinh tế và quân sự, tìm cách đi trước sự kiện chứ không chạy theo sự kiện.

Thứ hai, nhân tố thời thế. Thời Ricardo là thời chiến tranh giữa nước Pháp của Napoleon và nước Anh do Thủ tướng William Pitt trị vì. Những hậu quả về tài chính đối với nước Anh thật tai hại và một nửa nhu cầu tài chính cho cuộc chiến tranh của nước Anh chống lại nước Pháp được thủ tướng Pitt đáp ứng bằng vay nợ thông qua phát hành trái phiếu chính phủ vô thời hạn mà lại với lãi suất cố định là 3%, có nghĩa là chỉ khi nào nhà nước mua lại trái phiếu thì khi đó người mua trái phiếu mới được thanh toán lại tiền. Vì thế, trái phiếu này trở thành món hàng kinh doanh và đầu cơ rất được ưa chuộng mà khi đó chính phủ chỉ dành cho các ngân hàng có tên tuổi. Chiến lược của Ricardo là gây dựng uy tín cá nhân và tập hợp lực lượng để trở thành một tổ hợp tài chính, đầu tư và đầu cơ có thể cạnh tranh được với các ngân hàng để giành được loại chứng khoán béo bở này.

Thứ ba, nhân tố cơ hội. Cơ hội đã đến với Ricardo vào năm 1807. Lần đầu tiên chính phủ Anh ủy thác cho tổ hợp của Ricardo - không phải ngân hàng có tên tuổi - bán trái phiếu ra thị trường. Sự kiện này đã biến nhà đầu cơ chứng khoán David Ricardo trở thành một ông chủ ngân hàng đầu tư. Phi vụ trước trót lọt mở đường cho phi vụ sau và lợi tức Ricardo thu về được từ đầu cơ trái phiếu chính phủ khi thấp nhất cũng là 3,8%, cao là ở mức 6,3%. Năm 1815, khi rời bỏ thị trường, Ricardo đã tích lũy được 700.000 Bảng Anh – một khoản tiền khổng lồ vào thời đó. Với số tiền kiếm được từ đầu cơ chứng khoán, Ricardo chuyển sang đầu cơ bất động sản, kinh doanh đất đai, dinh thự, điền trang và lâu đài, trong đó có cả khu Gatcome Park mà sau này bán lại cho Hoàng gia, hiện nay là nơi ở của Công chúa Anne, con gái của Nữ hoàng Anh Elizabeth Đệ Nhị.

Dù vậy, hậu thế ngày nay mỗi khi nói đến David Ricardo lại thường chỉ quan tâm đến những tư tưởng của ông về kinh tế và chính trị kinh tế học. Năm 1799, do tình cờ mà ông đọc được cuốn sách nổi tiếng “Sự thịnh vượng của các quốc gia” của Adam Smith và để tâm đến chính trị kinh tế học từ đó. Rất có thể ông đã phát hiện ra đam mê mới để khi có đủ điều kiện vật chất thì chấm dứt hoạt động đầu cơ và chuyên tâm vào nghiên cứu kinh tế, chính trị kinh tế học.

Hậu thế xếp ông vào diện những người tiên phong ủng hộ mậu dịch tự do và chủ nghĩa tiền tệ, chống bảo hộ mậu dịch và nhà nước tăng vay nợ thông qua phát hành trái phiếu. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là “Những nguyên lý của chính trị kinh tế học và đánh thuế” công bố năm 1817. Nhưng cả những bài viết trước và sau đó của ông đều bao hàm nhiều ý tưởng vĩ mô và đều được vận dụng ở các thời sau. Những phát kiến của ông được coi như một cuộc cách mạng thực sự về chính trị kinh tế học và quản lý kinh tế vĩ mô. Trong tác phẩm “Sự khốn cùng của triết học”, Karl Marx đánh giá rất cao những công trình nghiên cứu của David Ricardo, đặc biệt liên quan đến quá trình làm ra và tăng giá trị trong nền sản xuất tư sản. Không ít chính trị gia và học giả ngày nay vẫn viện dẫn Ricardo để lập luận cho những quan điểm hay quyết định chính sách của mình. Ricardo mất năm 1823 vì bệnh ở tuổi 51. Những công trình nghiên cứu đem lại cho ông danh tiếng của một nhà lý luận kinh tế học kinh điển vĩ đại nhất trước Karl Marx và một nhà cách mạng.

John Meriwether đã tham, lại liều

Trong thế giới đầu cơ John Meriwether thường được đưa ra làm ví dụ chứng minh cho lời răn “leo càng cao, ngã càng đau”. Nhà đầu cơ này được coi là hiện thận của sự tham lam và liều lĩnh.

Quỹ phòng ngừa rủi ro (Hegde Fund) vốn là công cụ đầu cơ được nhiều nhà đầu cơ ưa thích. John Meriwether cũng vậy. Cái khác ở nhà đầu cơ này chỉ là cách sử dụng. Đối với Meriwether, quỹ bảo lãnh đầu tư chỉ có chức năng và giá trị duy nhất là giúp huy động được vốn của kẻ khác một cách hợp pháp.

Cùng công cụ, khác cách dùng

Meriwether sinh ra trong gia đình không nghèo ở Mỹ, nhưng cũng chẳng phải thuộc diện giàu sang. Theo học ở những trường đại học có tên tuổi ở Mỹ, nhưng bản thân ông ta cũng không có tiền để đầu cơ mà phải tính kế dùng tiền của người khác theo kiểu “tay không bắt giặc”.

Ba lần khởi hành chinh phục thế giới đầu cơ, cả ba lần ông ta đều thành lập quỹ phòng ngừa rủi ro: Long-Term Capital Management (LTCM) năm 1994, JWM Partners năm 1999 và JW Advisors năm 2010. Ngay từ đầu và kể cả sau hai lần thất bại cay đắng, Meriwether đều chỉ đánh bạc may rủi và đều chỉ muốn làm chơi ăn thật! Tung hoành ngang dọc trên thị trường tài chính thế giới thật đấy, nhưng mọi quỹ phòng ngừa rủi ro của Meriwether đều được đăng ký chính thức ở “những thiên đường trốn thuế” như đảo Cayman, nơi thuế lợi tức thấp và kiểm soát tài chính lỏng lẻo.

Mặc dù vậy, thời điểm hoàng kim, LTCM của Meriwether là quỹ phòng ngừa rủi ro lớn nhất thế giới: năm 1998, LTCM huy động được 4,7 tỷ USD tiền gửi và vay thêm được 120 tỷ USD. Tổng giá trị của tất cả các loại chứng khoán, công cụ và sản phẩm tài chính có liên quan đến LTCM lên tới 1500 tỷ USD - lớn hơn cả GDP của Áo hay Tây Ban Nha. John Meriwether thành công với LTCM tới mức được tạp chí Forbes gắn cho cái tên “Archimedes”, còn tạp chí Business Week gọi ông là “siêu nhân trong kinh doanh chứng khoán”.

Bí quyết thành công của Meriwether trước hết là tài thuyết phục được người có tiền nhàn rỗi và ham được lợi tức cao tin vào chiến lược đầu cơ của mình. (Con người dù khôn ngoan và tỉnh táo đến mấy, dù đã nếm trải biết bao kinh nghiệm thành công và thất bại, đã được bao lần cảnh báo và nhắc nhở vẫn rất dễ bị xiêu lòng trước những viễn cảnh đẹp và lời đường mật, cam kết và hứa hẹn của những kẻ không có tiền nhưng lại không thiếu tham vọng như Meriwether!). Nhưng cũng còn có một nhân tố khác nữa khiến người ngoài dễ bị Meriwether thuyết phục là ông ta đã thành công trong việc lôi kéo được rất nhiều nhà kinh doanh chứng khoán tài ba, nhiều giáo sư đại học và nhà khoa học nổi danh trên lĩnh vực khoa học tài chính cũng như nhiều chuyên gia tiền tệ về làm việc cho mình. Câu chuyện ngụ ngôn “cáo mượn oai hùm” đã chứng tỏ sự thâm thúy của nó ngay trên thương trường.

Trong số “hùm” ấy, đáng kể nhất là Myrton Scholes và Robert Merton. Hai nhà kinh tế học này được trao Giải thưởng Nobel về khoa học kinh tế năm 1997 về một phương trình và công thức dùng để phân tích và dự báo biến động trên thị trường tài chính. Meriwether sử dụng chính công thức ấy làm triết lý và sự đảm bảo đầu cơ. Trong thế giới đầu cơ cho tới nay chưa có nhà đầu cơ nào sùng bái toán học để thực hiện các hoạt động đầu cơ của mình như Meriwether. Công thức ấy giúp Meriwether thành công, nhưng cũng làm ông ta lụn bại.

Scholes và Merton cùng nhau tìm ra được một công thức biểu hiện sự biến động về giá giữa hai loại chứng khoán khác nhau. Nếu như có được một chương trình máy tính theo dõi những biến động đó và phát hiện ra rằng chúng khác biệt so với bình thường thì có nghĩa là đã xuất hiện một trạng thái mới, nhưng sẽ không mãi như vậy, vì đến một lúc nào đó chúng sẽ lại phải trở về trạng thái cũ. Đúng vào lúc ấy, nếu biết cách đầu cơ thì sẽ lãi lớn. Đó chính là cách tư duy, suy tính và gốc rễ sâu xa của mọi quyết định đầu cơ của Meriwether. Meriwether không đầu cơ vào cổ phiếu, mà vào các loại chứng khoán được cấu trúc rất phức tạp trên thị trường tài chính. Ông ta đầu cơ vào sự biến động bất bình thường của mối quan hệ về giá của hai loại chứng khoán khác nhau. Meriwether thành công với LTCM suốt bốn năm trời chỉ nhờ cách thức đầu cơ ấy.

Giải phẫu thất bại

Cuối năm 1998, đồng Rúp của Nga bị phá giá và Chính phủ Nga buộc phải hoãn trả nợ. Thị trường chứng khoán thế giới trở nên hỗn loạn và chẳng còn theo bất cứ quy luật nào, bởi trước hết, nhân tố tâm lý và hiệu ứng đầu cơ từ đó cũng… chẳng theo bất cứ quy luật nào!

Nếu như không có động đất và giông tố trên thị trường tài chính thế giới thì tượng đài mà Meriwether tự xây dựng cho mình có thể đã không bị đổ vỡ

Và thế là tất cả những mô hình tính toán của LTCM đều mất tác dụng, thậm chí còn phản tác dụng. Quá tin vào công thức toán học, Meriwether và LTCM xuống dốc không phanh, chỉ riêng trong mấy tháng cuối năm 1998 đã bị mất trắng hơn 3 tỷ USD. Khi đó, với quy mô vốn và vay của LCTM, quỹ bảo lãnh đầu tư này đã ăn sâu bén rễ vào thị trường tài chính thế giới đến mức sự sụp đổ của nó sẽ kéo theo sự sụp đổ của cả hệ thống. Cho nên Cục Dự trữ liên bang Mỹ và một loạt ngân hàng lớn khác ở Mỹ và châu Âu đã phải bỏ ra hơn 3,6 tỷ USD để khắc phục hậu quả của việc LTCM bị phá sản. Chỉ đến khi đó, người ngoài mới có được đầy đủ thông tin về mức độ liều lĩnh trong các hoạt động đầu cơ của Meriwether: số vốn thật của LTCM rất nhỏ so với số nợ và không cần phải chờ đến khủng hoảng mà vào bất kỳ thời điểm nào trong thời gian tồn tại của quỹ này những thành quả đầu cơ của Meriwether cũng không bao giờ đủ để trả nợ.
Vậy mà chỉ một năm sau, Meriwether lại thành lập ra một quỹ mới là JWM Partners. Bình mới đựng rượu cũ. Tất cả vẫn như xưa, từ triết lý đầu cơ đến phương cách thực hiện, từ cái vỏ bên ngoài đến tổ chức bộ máy nhân sự ở bên trong. Bi kịch của Meriwether có lẽ ở chỗ tham quá và liều quá. Đầu năm 2008, Meriwether tập trung đầu cơ vào trái phiếu chính phủ của Nhật thì cuối năm đó bùng nổ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. JMW Partners kết thúc không khác gì LTCM đã kết thúc.

Đam mê đầu cơ, cuồng vọng làm giàu và bản chất liều lĩnh ở con người này lớn đến mức không chịu dừng bước. Năm 2010, Meriwether thành lập quỹ phòng ngừa rủi ro mới là JM Advisors, vẫn bình mới rượu cũ như hai lần trước…

Thế giới đầu cơ về sau đã tổng kết 5 nguyên nhân thất bại của Meriwether để cảnh tỉnh hậu bối. Đó là quá tin tưởng vào kết quả phân tích kỹ thuật và không để ý thỏa đáng đến những nhân tố khác như chính trị và tâm lý; là bỏ qua những nguyên tắc sơ đẳng nhất về thận trọng trong đầu cơ; là lừa cả khách hàng, bạn hàng lẫn cơ quan kiểm soát ngân hàng và chứng khoán; là không có chiến lược kiểm soát rủi ro đầu cơ và không biết điểm dừng. Thế nhưng trong thế giới đầu cơ có không ít kẻ cho rằng Meriwether được coi là “nhà đầu cơ trứ danh” bởi chính 5 sai lầm đó!

Cú lừa thế kỷ” của Madoff

Mặc dù cho tới nay Citigroup và các đại gia ngân hàng khác của Mỹ vẫn chưa dính tới vụ scandal của Madoff nhưng đây sẽ là một ví dụ điển hình về sự đáng tiếc xảy ra đối với lĩnh vực tài chính Mỹ.


Ponzi Bernard Madoff bị cáo buộc với 11 tội danh trong gian lận chứng khoán, tổng hình phạt lên tới 150 năm tù giam

Hiện nay những thua lỗ của tập đoàn Madoff vẫn đang được thanh tra. Tuy nhiên dù các công ty tài chính Mỹ tránh được tác động lớn của bi kịch này cũng sẽ không cứu vãn nổi danh tiếng đã bị đổ vỡ của họ.
Tập đoàn chứng khoán đầu tư Bernard L. Madoff Investment Securities đã chính thức sụp đổ từ ngày thứ 5 (11/12) khi Madoff - nhà sáng lập ra công ty giao dịch môi giới này - bị bắt giữ với tội danh tẩu tán 50 tỷ USD của các nhà đầu tư bằng một kế hoạch hình tháp hoạt động lâu dài. Sự sụp đổ của công ty Madoff đã cướp đi hàng nghìn khoản tiết kiệm của các nhà đầu tư.

Cho đến nay chưa có ngân hàng đầu tư lớn nào của Mỹ lên tiếng về những thiệt hại của họ do đầu tư vào công ty Madoff. Ngân hàng Mỹ (Bank of America) và Citigroup đã từ chối bình luận về khả năng thiệt hại do đầu tư vào Madoff. Và, JP Morgan cũng không trả lời ngay trước những kêu gọi làm rõ vụ scandal này.

Goldman Sachs đã không đề cập đến “tội danh nào của Madoff” khi thông báo mức thua lỗ tài chính quý IV với 2,1 tỷ USD. Các nhà đầu tư cũng đang chờ đợi xem liệu Morgan Stanley sẽ nói gì về các đầu tư liên quan đến Madoff khi thông báo kết quả quý IV của họ. Cổ phiếu của các ngân hàng đã sụt giảm giá trị đột ngột trong những ngày gần đây, điển hình JP Morgan với mức sụt giảm gần 8% theo chân của Merril Lynch. Rõ ràng rằng việc lật tẩy một “cú lừa ngoạn mục” trong thời điểm đầy khó khăn của các nhà đầu tư trong hàng thập kỷ nay đã không cứu vãn được niềm tin của các nhà đầu tư. Nhà kinh tế của Merri Lynch, ông David Rosenberg đã nhấn mạnh sự vụ của Madoff như một tác lớn đến niềm tin của các nhà đầu tư. Thua lỗ lớn nhất trong vụ này là do các công ty đầu cơ đã hướng các nhà đầu tư lớn tới công ty Madoff và một số ngân hàng nước ngoài lớn.

HSBC, ngân hàng lớn có trụ sở tại Anh cho biết họ có thể thua lỗ khoảng 1 tỷ USD trong vụ của Madoff. Liên quan đến “cú lừa” này còn có các ngân hàng BNP Paribas của Pháp và Royal Bank of Scotland. Và, Banco santander - ngân hàng Tây Ban Nha, tổ chức tài chính lớn nhất của khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu – cũng cho biết họ đã đầu tư 3 tỷ USD của khách hàng vào Madoff qua dịch vụ đầu tư tối ưu. Tuy nhiên nếu các con số tổng thua lỗ này chưa đủ để làm sợ hãi các tổ chức tài chính với tờ quyết toán trị giá lên tới hàng nghìn tỷ USD thì họ cũng sẽ không hành động được gì để lay chuyển những mối nghi ngờ rằng lĩnh vực tài chính đã thất bại nặng nề trong việc thực hiện nghĩa vụ định hướng cho khách hàng tránh khỏi những đầu tư có vấn đề.

Khi Madoff sụp đổ hàng loạt đợt sóng thủy triều của thị trường dâng lên làm cho các chỉ số chứng khoán trên toàn cầu đã mất điểm tới 40-50% thậm chí các nhà đầu tư đặc biệt mánh khóe cũng đã bị đánh gục.

Hetty Green - Mụ phù thủy Phố Wall

Thế giới đầu tư tài chính khắc nghiệt, đặc biệt là ở Phố Wall, dường như lâu nay chỉ dành cho đàn ông. Thế nhưng, có một phụ nữ đã ghi danh của mình tại đây từ rất sớm.

Hetty Green là người phụ nữ giàu nhất thế giới và cũng bị ghét, bị ganh tỵ nhất thế giới
Đầu thế kỷ 20, ở nước Mỹ có một bài hát rất được ưa chuộng về một người phụ nữ không được ưa chuộng. Đó là bài hát “If I were as rich as Hetty Green” (tạm dịch là: Giá tôi giàu như Hetty Green). Tên của bà không chỉ đơn thuần là Hetty Green, mà còn luôn đi cùng với một biệt danh. Biệt danh đó cũng độc nhất vô nhị: Mụ phù thủy Phố Wall. Ở Phố Wall, số người thành công và có cá tính không ít, nhưng chỉ có một phù thủy.

Hetty Green là người phụ nữ duy nhất trong hai trăm năm đầu tiên của lịch sử nước Mỹ thành đạt trong thế giới Phố Wall

Bài hát ấy và cái biệt danh ấy đủ để khái quát toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp kinh doanh, đầu cơ của bà. Bà được coi là người phụ nữ giàu nhất thế giới và cũng bị ghét, bị ganh tỵ nhất thế giới. Bà nổi tiếng về tài đầu cơ, về khả năng kiếm tiền, nhưng đồng thời cũng cả về tính tiết kiệm đến keo kiệt bủn xỉn. Bà là hiện thân của khá nhiều nghịch lý ở nước Mỹ và trong thế giới đầu cơ thời đó. Ngày nay, ở nước Mỹ có không ít công trình công cộng và nhân đạo mang tên bà, cho dù cái biệt danh nói trên đã bị thời gian phủ bụi đến mức chỉ còn thoang thoảng như một giai thoại trong lịch sử Phố Wall.
Có thể nói, Hetty Green là người phụ nữ duy nhất trong hai trăm năm đầu tiên của lịch sử nước Mỹ thành đạt trong thế giới Phố Wall – nơi đến tận bây giờ vẫn được coi là chỉ dành cho đàn ông là chính. Cho dù mức độ giàu có ngày càng tăng, nhưng Hetty Green vẫn chỉ luôn vận bộ váy áo cũ, luôn ăn ở tiệm ăn rẻ tiền với món ăn rẻ tiền, ở thuê trong căn hộ thuộc loại xoàng xĩnh cho dù sở hữu không biết bao nhiêu bất động sản. Nét mặt bà luôn nghiêm nghị, khó chịu và rất hiếm khi thấy bà cười. Tạp chí Broadway Magazine bầu bà là “người phụ nữ ít hạnh phúc nhất”. Bà đam mê kiếm tiền và kiếm được rất nhiều tiền, nhưng gần như lại không sử dụng số tiền ấy cho chính mình. Tài kiếm tiền, tính tiết kiệm thái quá và diện mạo bề ngoài là gốc rễ của cái biệt danh nói trên.

Những gì hậu thế kể về bà đều giống như huyền thoại, không biết cái gì là thật và cái gì chỉ là lưu truyền. Thông tin về bà hiện tại không thống nhất, thậm chí còn có phần trái ngược nhau, làm cho chuyện về bà càng thêm bí hiểm. Chẳng hạn như việc bà có được hay không được thừa kế khoản tiền hơn 7 triệu USD của cha cũng chẳng bao giờ có thể được xác minh rõ.

Chỉ biết rằng Henrietta Howland Robinson Green, tên họ khai sinh là Robinson, tên gọi thân mật là Hetty sinh ngày 21-11-1834 ở New Bedford/Massachusetts, mất ngày 3-7-1916 ở New York City. Bố mẹ bà là chủ của một hạm đội tàu thuyền săn cá voi và là triệu phú. Năm lên sáu, Hetty đã đọc báo chí kinh tế và đã mở tài khoản riêng, năm 13 tuổi đã phụ trách toàn bộ mảng việc kế toán trong công ty của bố mẹ, hay nói cách khác, bà liên quan đến tiền và chứng khoán từ rất sớm. Bố bà mất năm 1846. Có người cho rằng bà được thừa kế tài sản của bố, có người lại bảo bà chỉ được hưởng khoản tiền hàng tháng nhất định. Điều chắc chắn là năm 1868, Hetty chuyển sang nước Anh và kết hôn với triệu phú Edward Green. Họ có với nhau một con trai và một con gái.

Nước Anh cũng là nơi bà thành công với phi vụ đầu cơ đầu tiên: mua trái phiếu chính phủ Mỹ. Thời đó, chính phủ Mỹ của tổng thống Abraham Lincoln trang trải tài chính cho cuộc nội chiến bằng phát hành trái phiếu chính phủ. Năm 1865, nội chiến kết thúc nhưng gần như tất cả - trừ Hetty Green - các nhà đầu tư và đầu cơ đều không tin rằng chính phủ tuy thắng trận nhưng không thể phục hồi được kinh tế và phát triển đất nước. Vì thế, giá trái phiếu tiếp tục giảm. Hetty dùng tất cả tiền bạc mua về tất cả trái phiếu có thể mua được bất chấp mọi can ngăn, cười chê và nhạo báng. Và rồi chuyện xảy ra đúng như dự đoán của Hetty. Nước Mỹ không chỉ tái thống nhất mà còn dần phục hồi. Trái phiếu chính phủ Mỹ lại tăng giá, giúp cho Hetty trong vòng không đầy một năm kiếm được 1,25 triệu USD. Thành công đó còn giúp Hetty tự tin đủ mức để trở lại Mỹ với mục đích chinh phục Phố Wall.

Vụ đầu cơ nổi tiếng thứ hai của Hetty là đầu tư vào các công ty xe lửa ở Mỹ. Hetty cho rằng sau chiến tranh, nhu cầu tái thiết cơ sở hạ tầng rất lớn và cấp thiết mà xe lửa sẽ được dành ưu tiên hàng đầu. Hetty tập trung mua cổ phần hoặc đầu tư trực tiếp vào tất cả các hãng xe lửa, dù đó là xây dựng các tuyến đường sắt hay vận hành mạng lưới xe lửa trên khắp nước Mỹ. Kết quả là chỉ trong vòng có vài năm, Hetty tăng được gấp bốn lần số vốn bỏ ra.

Từ sau vụ này, Hetty Green chuyên tâm vào đầu cơ chứng khoán ở Phố Wall. Hàng ngày, người ta thấy Hetty trong bộ váy áo thường màu đen, nhàu cũ, đi bằng phương tiện giao thông công cộng từ căn hộ ở thuê đến Ngân hàng Chemical National Bank ở bên cạnh Phố Wall. Khi mua hay bán, khi nghiên cứu hay biết tin thắng đậm, người ta đều thấy nét mặt bà vẫn đăm đăm cau có, ít nói, hiếm khi cười. Hetty Green không liên minh, liên kết với ai, không đánh bóng tên tuổi mình bằng các hoạt động xã hội hay từ thiện như nhiều nhà triệu phú khác. Các con bà sau này dùng tiền bà để lại để làm từ thiện và các công trình phục vụ lợi ích cộng đồng tại quê hương bà. Để bất cứ lúc nào cũng có thể thực hiện thành công các phi vụ đầu tư và đầu cơ quy mô lớn, Hetty Green luôn trữ sẵn hàng chục triệu USD tiền mặt hoặc bất động sản dễ bán. Thành công của Hetty Green ở Phố Wall được coi là bằng chứng sống động nhất - mà từ cách đây hơn một thế kỷ - là phụ nữ cũng có thể đầu tư và đầu cơ hiệu quả chẳng kém gì đàn ông ở Phố Wall, và thế giới đầu cơ không phải là thế giới của riêng đàn ông. Khi qua đời vì bị nhồi máu cơ tim, bà để lại tài sản ngang bằng với John D. Rockefeller và J.P. Morgan. Nếu tính về giá trị của đồng tiền thì với số tiền đó ở thời điểm bây giờ, Hetty Green còn giàu hơn cả Warren Buffett.

Nổi tiếng không kém tài kinh doanh là những mẩu chuyện về tính tiết kiệm đến keo kiệt bủn xỉn của bà. Chẳng hạn như còn lưu truyền câu chuyện về việc bà thức trắng cả đêm để tìm một cái tem 20 xu, về bà không cho đốt nến cắm trên bánh sinh nhật lần thứ 21 mà gỡ ra cất đi để dùng cho sinh nhật lần sau, về chỉ dùng 200 USD trong số tiền 1.200 USD bố cho để mua váy mặc trong lễ trưởng thành, về chỉ chi 30 xu cho một bữa ăn, về uống sữa lạnh để tiết kiệm tiền khí bếp. Nhưng nổi tiếng nhất là chuyện khi cậu con trai đi trượt tuyết bị tai nạn, bà không cho đi chữa chạy trong bệnh viện tốt nhất mà chỉ đến bệnh viện dành cho người nghèo để tiết kiệm, với kết quả là cậu ta bị nhiễm trùng tới mức phải cưa chân. Bà tự biện minh cho mình bằng lập luận rằng, ở nơi đó không mất tiền thật nhưng đâu phải vì thế mà việc chữa chạy không tốt. Người ta cũng còn kể lại câu chuyện có lần một cô gái lấy hết can đảm để hỏi bà làm thế nào để trở nên giàu có như bà. Hetty Green nhìn cô gái trẻ như quan tòa nhìn tội phạm rồi nói: “Bằng cách đừng bỏ nhiều tiền ra mua quần áo như cháu”. Cái biệt danh nổi tiếng “Mụ phù thủy Phố Wall” bao hàm sự nể phục và ganh tỵ, ghen ăn tức ở của các đồng nghiệp nhưng cũng còn bởi những cá tính của chính bà.

Không phải ai khác mà chính bà đã tổng kết bí quyết thành công của mình như sau: “Tôi mua vào khi chứng khoán rẻ và chẳng ai muốn mua chúng. Tôi giữ chúng lại cho tới khi giá chúng tăng cao và ai cũng muốn mua chúng”. Nghe thì thật đơn giản và đúng là bản chất của đầu cơ, nhưng mấy ai đã làm được như vậy. Chắc chắn chỉ có phù thủy thì mới làm lần nào thắng lần ấy - như Hetty Green.